W styczniu 2014 Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) zebrała się na 11 posiedzeniach: 216-226. W trakcie tych posiedzeń: 

SUE

• rozpatrzyła 89 dokumentów UE,
• przyjęła opinię dotyczącą dokumentów UE (op. nr 49),
• rozpatrzyła projekt planu prac SUE na okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2014 (pos. nr 216),
• przeprowadziła dyskusję na temat Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Program prac Komisji na rok 2014 (COM(2013) 739 wersja ostateczna) oraz Komunikatu Komisji: Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2014 r. (COM(2013) 800 wersja ostateczna), przedstawionych przez Janusza Lewandowskiego, Komisarza ds. budżetu i programowania finansowego (pos. nr 220),
• wysłuchała informacji Ministra Zdrowia oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat Rozporządzenia Komisji nr 835/2011 z dnia 19 sierpnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 odnośnie do najwyższych dopuszczalnych poziomów wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w środkach spożywczych (pos. nr 223).

SUE wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych (pos. nr 225)

• spotkała się z ambasador Republiki Litewskiej Loretą Zakarevičiené i wysłuchała informacji nt. bilansu prezydencji litewskiej,
• spotkała się z ambasador Republiki Greckiej Tasią Athanasiou i wysłuchała informacji nt. programu prezydencji greckiej.

SUE wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej

• rozpatrzyła sprawozdanie Podkomisji nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1881, pos. nr 222),
• rozpatrzyła wniosek i poprawki zgłoszone w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1881 i 2057, pos. nr 226).

***

W styczniu 2014 w bazach EDL-S (Europejskie Dokumenty Legisjacyjne w Sejmie) i IPEX opublikowano informacje i dokumenty dotyczące posiedzeń SUE nr 216-219, 221, 223 i 224, dostarczone przez sekretariat komisji.

 Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• 08.01.2014, rozpatrzyła informację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (RiRW) o udziale w pracach Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w grudniu 2013 (pos. nr 164);
• 09.01.2014, wysłuchała (w trybie art. 157 regulaminu Sejmu) informacji Ministra RiRW udzielonej na temat realizacji płatności bezpośrednich z tytułu kampanii 2013 oraz płatności bezpośrednich za 2014 (w tym nt. wysokości wsparcia krajowego) (pos. nr 165);
• 22.01.2014, przeprowadziła pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (druk nr 2068). Projekt ma na celu wykonanie prawa UE i dotyczy wdrożenia rozwiązań przejściowych na 2014 w odniesieniu do systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych rozporządzeniem (UE) nr 1310/2013 PE i Rady z dnia 17.12.2013 r. (pos. nr 167);
• 23.01.2014, uchwaliła dezyderat nr 21 skierowany do Ministra RiRW w sprawie propozycji wprowadzenia limitów powierzchniowych, dla upraw wspieranych w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne", zawartych w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 (pos. nr 169);
• 23.01.2014, wysłuchała informacji Ministra Zdrowia oraz Ministra RiRW dotyczącej rozporządzenia Komisji (UE) nr 835/2011 z dnia 19.08.2011 (pos. nr 168);

Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej

• 09.01.2014, wysłuchała informacji na temat zagrożenia realizacji inwestycji w ramach perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020 z powodu obniżenia potencjału finansowego jednostek samorządu terytorialnego (pos. nr 234);

Komisja Ustawodawcza

• 22.01.2014, pozytywnie zaopiniowała dla Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (druk nr 1881). Projekt dotyczy stworzenia podstaw prawnych do przygotowania nowego okresu programowania UE 2014-2020 (pos. nr 86).

W styczniu 2014

• skierowano do I czytania następujące projekty ustaw wykonujących prawo Unii Europejskiej [druk nr]:

• • Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw [2095],
  • Rządowy projekt ustawy o prawach konsumenta [2076],
  • Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych [2087],
  • Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego [2068],
  • Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw [2051],
  • Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego oraz niektórych innych ustaw [2050].
• uchwalono następujące ustawy wykonujące prawo UE [druk nr]:
  • Ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego [2068],
  • Ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa [2000],
  • Ustawa z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy [1983].
• opublikowano następujące ustawy wykonujące prawo Unii Europejskiej [druk nr]:
  • Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina [1793],
  • Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz niektórych innych ustaw [1698].

20-22 stycznia 2014, Bruksela, Międzyparlamentarna Konferencja ds. Zarządzania Gospodarczego i Finansowego w UE
- Zaburzenia równowagi makroekonomicznej w Europie,
- Demokratyczna legitymizacja programów dostosowania gospodarczego,
- Wspieranie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Europie poprzez finansowanie realnej gospodarki,
- Wzmocniony nadzór fiskalny w UGW.

 NOWE NA STRONIE OIDE

W dziale Tematy prawne i ustrojowe

Unijna tablica wyników wymiaru sprawiedliwości

4 lutego 2014 PE przyjął rezolucję na temat unijnej tablicy wyników wymiaru sprawiedliwości, w której wzywa Komisję do rozwinięcia tego narzędzia, zwraca uwagę na kwestie metodologii i wskaźników oraz apeluje do państw członkowskich o przeanalizowanie tablicy i wyciągnięcie wniosków.

***

SPRAWY BIEŻĄCE - KOMENTARZE

Lista artykułów z prasy specjalistycznej dotyczących aktualnych kwestii polityczno-gospodarczych w Unii Europejskiej dostępnych on-line (dostęp 06.02.2014)

• Ahtonen A.: The 2030 framework on climate and energy - Getting Europe on the right track?, European Policy Centre, "Commentary", 30.01.2014.
• Avery J.: Consumer programme 2014‐20, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 09.01.2014.
• Bonvicini G.: Towards a new procedure for appointing the President of the European Commission, Trans European Policy Studies Association, "TEPSA Policy Paper", January 2014.
• Cîrlig C.: Iceland: enlargement talks on hold, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 09.01.2014.
• Cirlig C.: The Development Cooperation Instrument, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 31.01.2014.
• Delors J., Vitorino A., Lamy P. i inn.: European elections: full steam ahead!, Notre Europe – Jacques Delors Institute, "Tribune", 10.01.2014.
• Dudzińska K., Kaźmierkiewicz P.: UE wobec Ukrainy – szanse na liberalizację ruchu wizowego, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, „Biuletyn PISM" nr 9 (1121), 28.01.2014.
• Emerson M.: After the Vilnius fiasco: Who is to blame? What is to be done?, Centre for European Policy Studies, "Essay", 21.01.2014.
• Fernandes S.: Completing the Economic and Monetary Union, Notre Europe – Jacques Delors Institute, "Synthesis", 21.01.2014.
• Ferraro F.: Freedom of movement for EU public documents, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 30.01.2014.
• Fouéré E.: Bilateral Disputes – A dark cloud over the Balkans, Centre for European Policy Studies, "Commentary", 24.01.2014.
• Gandrud C., Hallerberg M.: Supervisory transparency in the European banking union, Bruegel, "Bruegel Policy Contribution" iss. 2014/01, 03.01.2014.
• Gawlikowska-Fyk A.: Nowy pakiet klimatyczno-energetyczny do 2030 r., Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, „Biuletyn PISM" nr 8 (1120), 24.01.2014.
• Ghimis A., Lazarowicz A., Pascouau Y.: Stigmatisation of EU mobile citizens: a ticking time bomb for the European project, European Policy Centre, "Commentary", 24.01.2014.
• Katsarova I.: Former Yugoslav Republic of Macedonia: still awaiting the green light for enlargement talks, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 30.01.2014.
• Lannoo K.: Descent from banking union to political chaos, Centre for European Policy Studies, "Commentary", 24.01.2014.
• Lecarte J.: Bosnia & Herzegovina: continuing standstill, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 30.01.2014.
• Lecarte J.: Serbia: accession negotiations set to start, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 09.01.2014.
• Marcu A., Egenhofer C.: The New EU Climate and Energy Package: Passing the test?, Centre for European Policy Studies, "Commentary", 06.01.2014.
• Parkes R.: Swoboda przepływu osób w Unii Europejskiej: mobilność zamiast migracji, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, „Biuletyn PISM" nr 3 (1115), 10.01.2014.
• Piedrafita S., Renman V.: Exceeding expectations, Lithuania moves the Trio presidency forward, Centre for European Policy Studies, "Commentary", 22.01.2014.
• Płóciennika S.: Germany and the Future of the Eurozone, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, „PISM Policy Paper" nr 2 (85), 22.01.2014.
• Stewart S.: The EU, Russia and a Less Common Neighbourhood. Lessons Reinforced by the Vilnius Summit, Stiftung Wissenschaft und Politik, "SWP Comment" 2014/C 03, January 2014.
• Tokarski P.: Grecja u sterów Rady UE: krótka prezydencja z piętnem kryzysu, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, „Biuletyn PISM" nr 10 (1122), 29.01.2014.
• Vitorino A., Bertoncini Y.: Freedom of movement in the EU: like the air that we breathe?, Notre Europe – Jacques Delors Institute, "Tribune", 30.01.2014.
• Von Ondarza N., Overhaus M.: The CSDP after the December Summit, Stiftung Wissenschaft und Politik, "SWP Comment" 2014/C 07, January 2014.
• Vutz C.: Kosovo's European integration prospects, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 09.01.2014.
• Zuleeg F.: A New Deal for growth and jobs in the Eurozone revisited, European Policy Centre, "Commentary", 27.01.2014.

 ***

PROBLEMATYKA USTROJOWA UE

Wybrane artykuły i opracowania
(dostępne w Bibliotece Sejmowej lub on-line, dostęp 06.02.2014)

• Barcz J.: Szczyt państw strefy euro (Euro Summit) - ocena z ustrojowego i prawnego punktu widzenia, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 1/2014, s. 4.
• Biernat S.: Dostęp osób prywatnych do sądów unijnych po Traktacie z Lizbony (w świetle pierwszych orzeczeń), „Europejski Przegląd Sądowy" nr 1/2014, s. 12.
• Bright J., Garzia D., Lacey J. i inn.: Trans-nationalising Europe's Voting Space, European University Institute, The Robert Schuman Centre for Advanced Studies, "EUI Working Paper" 2014/02, January 2014.
• Curtin D.: Challenging Executive Dominance in European Democracy, "The Modern Law Review" vol. 77, iss. 1, January 2014, s. 1–32.
• Differentiated Integration in the EU – From the inside looking out, red. S. Blockmans, Centre for European Policy Studies, "CEPS Paperbacks", 28.01.2014.
• Duke S.: Reflections on the EEAS Review, "European Foreign Affairs Review" vol. 19, iss. 1 (2014), s. 23–44.
• "JCMS Special Issue 2014, Eastern Enlargement Ten Years On: Transcending the East-West Divide?", vol. 52, iss. 1, January 2014, s. 1–182.
• Egeberg M., Gornitzka Å., Trondal J.: A Not So Technocratic Executive? Everyday Interaction between the European Parliament and the Commission, "West European Politics" vol. 37, iss. 1, 2014.
• Emmanouilidis J., Fischer T., Piedrafita S. i inn.: Legitimising EU Policymaking: What Role for National Parliaments?, Discussion Papers for Session 1 of the Brussels Think Tank Dialogue 2014, 28.01.2014.
• Gragl P.: A giant leap for European Human Rights? The Final Agreement on the European Union's accession to the European Convention on Human Rights, "Common Market Law Review" vol. 51, iss. 1 (2014), s. 13–58.
• Hillebrandt M., Curtin D., Meijer A.: Transparency in the EU Council of Ministers: An Institutional Analysis, "European Law Journal" vol. 20, iss. 1, January 2014, s. 1–20.
• Kowalik-Bańczyk K.: Stosowanie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka jako umowy UE, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 1/2014, s. 40.
• Mańko R.: Methods for unifying private law in the EU, European Parliamentary Research Service, "Briefing", 23.01.2014.
• Merler S.: Banking Union and Beyond: Discussion papers for Brussels Think Tank Dialogue, Bruegel, 28.01.2014.
• Miąsik D.: Podstawowe zasady stosowania prawa UE przez sądy powszechne w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 1/2014, s. 66.
• Muir E.: The fundamental rights implications of EU legislation: Some constitutional challenges, "Common Market Law Review" vol. 51, iss. 1 (2014), s. 219–245.
• Pascouau Y.: The future of the area of freedom, security and justice - Addressing mobility, protection and effectiveness in the long run, European Policy Centre, "Discussion Paper", 23.01.2014.
• Szwarc M.: Wpływ orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości na prawo karne UE, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 1/2014, s. 95.
• Wróbel A.: O niektórych aspektach koncepcji praw podstawowych UE jako zasad, „Europejski Przegląd Sądowy" nr 1/2014, s. 104.

***

Z nabytków Biblioteki Sejmowej

Yordanova N.: ORGANISING THE EUROPEAN PARLIAMENT. The role of committees and their legislative influence, Colchester 2013

Parlament Europejski, który powstał jako organ konsultacyjny, wraz z kolejnymi nowelizacjami traktatów zdobywał coraz większe uprawnienia. Po Traktacie z Lizbony stał się, obok Rady UE, równoprawnym podmiotem w procesie stanowienia prawa. Zmiany te miały wpływ na strukturę i sposób działania Parlamentu Europejskiego, w tym komisji, w których odbywa się większość prac i gdzie de facto wypracowywane są stanowiska w ramach procesu legislacyjnego.

Autorka – na podstawie danych dotyczących prac Parlamentu Europejskiego VI kadencji (2004-2009) oraz wywiadów z posłami do PE i pracownikami – analizuje, w jaki sposób wewnętrzna organizacja PE umożliwia wypełnianie jego ustawodawczych zadań i wpływa na treść przyjmowanych aktów prawnych, w tym, czyje interesy mają decydujący wpływ na sposób funkcjonowania komisji, jaka jest faktyczna rola sprawozdawców, dlaczego komisje pozwalają sprawozdawcom negocjować z Radą poza forum komisji, oraz jakie warunki muszą zostać spełnione, aby parlament przyjął stanowisko komisji w odniesieniu do projektu aktu prawnego. N. Yordanova, zauważając podobieństwa PE do Kongresu USA, wykorzystuje w swojej pracy teorie dotyczące struktury i organizacji prac Kongresu dla wyjaśnienia decydującej roli komisji w PE.

W podsumowaniu podkreśla się, że organizacja PE wyraźnie ułatwia tworzenie koalicji grup partyjnych na etapie przedplenarnym, a następnie zdominowanie przez daną grupę procesu decyzyjnego w komisjach i na plenum. Wpływa to również na relację pomiędzy PE a Radą UE. Jednocześnie, wraz ze wzrostem elastyczności i skuteczności, dają się zauważyć nieformalność i brak przejrzystości procesu decyzyjnego w parlamencie, choć, jak zauważa autorka, podjęte już zostały działania zaradcze w tym zakresie.

***

Brandsma G.J.: CONTROLLING COMITOLOGY. Accountability in a multi-level system, Basingstoke 2013
Początki systemu komitologii sięgają lat 60-tych XX wieku. Został on utworzony jako narzędzie kontroli aktów wykonawczych Komisji przez przedstawicieli państw członkowskich. Obecnie w jego skład wchodzi 220 komitetów, które rozpatrują rocznie ponad 2000 środków i starają się osiągać optymalne rezultaty poprzez najlepsze technicznie rozwiązania, zgodnie z profesjonalną wiedzą i doświadczeniem ich członków. Komitety działają bez udziału opinii publicznej, a zważywszy na to, że faktycznie decydują w bardzo szerokim zakresie unijnych zagadnień, powstaje kwestia ich demokratycznej odpowiedzialności za podejmowane decyzje.

Analizując zagadnienie kontroli komitologii, G.J. Brandsma zauważa, że problematyka ta nie została dotychczas omówiona kompleksowo – autorzy skupiali się albo na podmiotach europejskich, albo na poziomie narodowym. Stara się w związku z tym uzupełnić istniejącą lukę, biorąc pod uwagę wielowymiarowość systemu komitologii i wielopoziomowość unijnego zarządzania.

Rozważania na temat kontroli poprzedza część teoretyczna dotycząca ewolucji systemu komitologii (autor uwzględnia Traktat z Lizbony, który wprowadził podział na akty delegowane i wykonawcze) oraz pojęcia odpowiedzialności i zarządzania wielopoziomowego. Następnie autor charakteryzuje kolejno odpowiedzialność na poziomie: systemowym (relacje pomiędzy instytucjami UE), komitetów (w stosunku do instytucji, w tym w szczególności Parlamentu Europejskiego) oraz członków komitetów (wobec ich przełożonych w państwach członkowskich). G.J. Brandsma, analizując istniejące procedury, wskazuje, że komitologia, pomimo wielu braków, pozwala na rozliczenie zarówno decyzji komitetu, jak i wkładu każdego z jego członków.

***

Hussein Kassim [i in.].: THE EUROPEAN COMMISSION OF THE TWENTY-FIRST CENTURY, Oxford 2013.

W książce poddano analizie wewnętrzne funkcjonowanie Komisji Europejskiej i jej personelu, jak również profil urzędników KE, ścieżkę ich kariery oraz przekonania. Analizę oparto o wyniki ankiet oraz wywiadów przeprowadzanych z urzędnikami KE w okresie jesień 2008 – jesień 2009.

W publikacji odniesiono się do pięciu obszarów. Omówiono doświadczenie zawodowe i przebieg kariery urzędników KE, poddano analizie nieformalne kontakty wewnątrz KE i ich znaczenie dla funkcjonowania instytucji oraz przedstawiono przekonania urzędników KE w zakresie zarządzania, kwestii ideologicznych i kierunków polityki UE. Następnie omówiono problemy przywództwa i koordynacji wewnątrz KE. W tym pierwszym obszarze odniesiono się m.in. do postrzegania aktywności J. M. Barroso na różnych szczeblach organizacji oraz oceny kolejnych przewodniczących, poczynając od J. Delorsa, na czterech płaszczyznach: planowania prac, efektywności zarządzania, realizacji priorytetów i obrony KE w systemie instytucjonalnym UE. Odniesiono się także do rosnącej roli Sekretariatu Generalnego. W ostatnich rozdziałach omówiono wpływ reformy administracyjnej i rozszerzenia UE na praktykę funkcjonowania KE.

Uzyskane wyniki pozwalają określić Komisję, jako instytucję postnarodową i postpartyjną, w której przekonania urzędników nie są zdominowane przez ideę federalizmu i zwiększania roli UE, a dużą rolę odgrywają doświadczenie i wiedza ekspercka. Komisja jest również instytucja spójną i dobrze skoordynowaną, m.in. dzięki skutecznej współpracy przewodniczącego z Sekretariatem Generalnym oraz denacjonalizacji gabinetów.

Mimo ogólnie pozytywnej oceny funkcjonowania KE i jej możliwości dostosowania się do istniejących wyzwań, autorzy wskazują pewne możliwe problemy związane z działaniem Komisji: niedoreprezentacja większych państw członkowskich, w tym Polski, zmiana równowagi demograficznej po rozszerzeniach w 2004 i 2007 roku, niedoreprezentacja kobiet oraz różnice poglądów na temat pozycji przewodniczącego i Sekretariatu Generalnego.