Strona główna

 

logo be

AAA Drukuj

Unia bankowa 18.09.2014

I. WPROWADZENIE
II. AKTY PRAWNE
III. PROJEKTY - PROCES LEGISLACYJNY
IV. INNE DOKUMENTY
V. STRONY INTERNETOWE
VI. PUBLIKACJE ELEKTRONICZNE


I. WPROWADZENIE

W odpowiedzi na globalny kryzys finansowy, który wybuchł w 2008 roku, w UE podjęto działania w celu ustabilizowania sektora bankowego, obejmujące w szczególności wzmocnienie unii gospodarczej i walutowej (UGW). Aby zapobiec zaburzeniom stabilności finansowej w UGW, zaproponowano utworzenie unii bankowej obejmującej 18 państw strefy euro, z możliwością przystąpienia do niej przez pozostałe państwa członkowskie.

Harmonogram działań w tym zakresie Komisja przedstawiła jesienią 2012 w komunikatach: Plan działania na rzecz unii bankowej (COM (2012) 510) oraz Plan działania na rzecz pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej. Otwarcie debaty europejskiej (COM(2012) 777).

Główne elementy unii bankowej to:

I filar, czyli jednolity mechanizm nadzorczy – SSM (Single Supervisory Mechanism)

W ramach SSM Europejskiemu Bankowi Centralnemu powierzono uprawnienia do sprawowania nadzoru nad bankami w strefie euro i innych państwach uczestniczących (rozporządzenia nr 1024/2013 i 1022/2013 przyjęte w październiku 2013 – por. pkt 2 i 1 poniżej).
Praktyczne zasady demokratycznej kontroli nad działaniami EBC w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego zawarto w porozumieniu międzyinstytucjonalnym między Parlamentem Europejskim a EBC z 23 listopada 2013 – por. pkt 3 poniżej.

II filar, czyli jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji – SRM (Single Resolution Mechanism)

Jednolite zasady i jednolita procedura restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji mają być stosowane przez Jednolitą Radę ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji oraz krajowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w ramach jednolitego mechanizmu ustanowionego rozporządzeniem nr 806/2014.
Koszty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banku mają spoczywać głównie na jego udziałowcach i wierzycielach, a dopiero w ostatniej kolejności – na jednolitym funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, finansowanym ze składek wnoszonych przez banki (obowiązek przekazania składek: por. umowa międzyrządowa – pkt 5 poniżej). Jednolity mechanizm restrukturyzacji ma obowiązywać w państwach objętych jednolitym mechanizmem nadzorczym. Pozostałe państwa członkowskie mają stosować przepisy dyrektywy nr 2014/59/UE z 15 maja 2014 przewidującej działania w oparciu o sieć krajowych organów i mechanizmów restrukturyzacji.

Jednolite ramy regulacyjne

Ponadto, Komisja zaproponowała wprowadzenie jednolitych ram regulacyjnych dla sektora finansowego w obrębie całego rynku wewnętrznego (przed reformą prawo UE w zakresie usług finansowych było oparte na zasadzie minimalnej harmonizacji, a państwa członkowskie miały znaczną swobodę przy jego transpozycji do prawa krajowego). Jednolity zbiór przepisów dotyczących usług finansowych stanowi podstawę dla unii bankowej. Obejmuje on m. in.:

- dyrektywę 2014/59/UE w sprawie naprawy, restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków z 15 maja 2014 – BRRD (Bank Recovery and Resolution Directive), pkt 6 poniżej,
- dyrektywę 2013/36/UE i rozporządzenie 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych z 26 czerwca 2013 – pakiet CRD IV/CRR (fourth Capital Requirements Directive and Capital Requirements Regulation), pkt 7 i 8 poniżej,
- europejski system gwarantowania depozytów - dyrektywa (przekształcona) 2014/49/UE z 16 kwietnia 2014 (Deposit Guarantee Scheme – DGS), pkt 9 poniżej,
- projekt rozporządzenia dotyczącego przejrzystości finansowania papierów wartościowych, COM(2014) 40, 29 stycznia 2014, pkt 10 poniżej,
- projekt rozporządzenia w sprawie środków strukturalnych zwiększających odporność instytucji kredytowych UE, COM(2014) 43, 29 stycznia 2014, pkt 11 poniżej.

Za tworzenie standardów technicznych i wytycznych dotyczących stosowania jednolitych ram regulacyjnych oraz ich wdrażanie odpowiada Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB).

Stosowanie podstawowych przepisów dotyczących unii bankowej – kalendarium

listopad 2014 SSM (jednolity mechanizm nadzorczy) - podjęcie przez EBC zadań nadzorczych, zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 1024/2013

styczeń 2015 państwa członkowskie zaczynają stosować środki przyjęte na podstawie dyrektywy PE i Rady nr 2014/59/UE w sprawie naprawy, restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (krajowe mechanizmy finansowania osiągną poziom docelowy do 31 grudnia 2024)

SRM (jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) – rozpoczęcie stosowania przepisów rozporządzenia nr 806/2014 (z wyjątkiem przepisów dotyczących instrumentów i składek), Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji osiąga pełną zdolność do działania

lipiec 2015 państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy przyjęte na podstawie dyrektywy PE i Rady 2014/49/UE w sprawie systemów gwarancji depozytów (środki finansowe krajowych systemów gwarancji depozytów osiągną poziom docelowy do 3 lipca 2024)

styczeń 2016 SRM (jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) – rozpoczęcie stosowania przepisów rozporządzenia nr 806/2014 dotyczących instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz składek na rzecz jednolitego funduszu (fundusz osiągnie poziom docelowy do 1 stycznia 2024)

 

II. AKTY PRAWNE

I filar

  1. Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi, Dz.Urz. UE 2013 L 287, s. 63
  2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1022/2013 z dnia 22 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w odniesieniu do powierzenia Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególnych zadań zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 1024/2013, Dz.Urz. UE 2013 L 287, s. 5
  3. Porozumienie międzyinstytucjonalne między Parlamentem Europejskim a Europejskim Bankiem Centralnym w sprawie praktycznych zasad egzekwowania demokratycznej odpowiedzialności i sprawowania nadzoru nad wykonywaniem zadań powierzonych EBC w ramach jednolitego mechanizmu nadzorczego (2013/694/UE), 6 listopada 2013, Dz.Urz. 2013, L 320, s. 1

II filar

  1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiające jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010, Dz.Urz. UE 2014 L 225, s. 1
  1. Umowa o przekazywaniu i uwspólnianiu składek na rzecz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, 14 maja 2014 (podpisana przez państwa członkowskie, z wyjątkiem Wielkiej Brytanii i Szwecji, 21 maja 2014)

Ramy regulacyjne

  1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych [...], Dz.Urz. UE 2014 L 173 s. 190
  2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE, Dz.Urz. UE 2013 L 176, s. 338
  3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012, Dz.Urz. UE 2013 L 176, s. 1
  4. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (wersja przekształcona), Dz.Urz. UE 2014 L 173 s. 149

III. PROJEKTY - PROCES LEGISLACYJNY

  1. Wniosek: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zgłaszania transakcji finansowania papierów wartościowych oraz przejrzystości tych transakcji, COM(2014) 40, 29 stycznia 2014
  2. Wniosek: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków strukturalnych zwiększających odporność instytucji kredytowych UE, COM(2014) 43, 29 stycznia 2014
COM (2014) 40
Obserwatorium Legislacyjne EUR-Lex Sejm RP
COM (2014) 43
Obserwatorium Legislacyjne EUR-Lex Sejm RP

 

IV. INNE DOKUMENTY

  1. Zreformowany europejski sektor finansowy, COM(2014) 279, 15 maja 2014
  2. Komunikat Komisji: Plan działania na rzecz pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej. Otwarcie debaty europejskiej, COM(2012) 777, 30 listopada 2012
  3. Komunikat Komisji: Plan działania na rzecz unii bankowej, COM (2012) 510, 12 września 2012
  4. W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej, sprawozdanie przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya, 26 czerwca 2012

Więcej dokumentów pdf

 

V. STRONY INTERNETOWE

VI. PUBLIKACJE ELEKTRONICZNE

Komunikaty prasowe

  • European Banking Union in the making - Jyrki Katainen, Vice-President of the European Commission and member of the Commission responsible for Economic and Monetary Affairs and the Euro, SPEECH/14/599, 15.09.2014
  • Finalising the Banking Union: European Parliament backs Commission's proposals (Single Resolution Mechanism, Bank Recovery and Resolution Directive, and Deposit Guarantee Schemes Directive), STATEMENT/14/119, 15.04.2014
  • Unia bankowa: przywracamy stabilność finansową w strefie Euro, MEMO/14/294, 15.04.2014
  • A Single Resolution Mechanism for the Banking Union – frequently asked questions, MEMO/14/295, 15.04.2014
  • Deposit Guarantee Schemes – frequently asked questions, MEMO/14/296, 15.04.2014

    Raporty
  • Europejski Trybunał Obrachunkowy: Sprawozdanie specjalne - Kształtowanie się europejskiego nadzoru bankowego – Europejski Urząd Nadzoru Bankowego w zmieniających się warunkach, Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej 2014
  • High-level Expert Group on reforming the structure of the EU banking sector (chaired by Erkki Liikanen): Final report, Brussels, 2 October 2012 (w szczególności rozdziały 4 i 5, s. 67 i n.)
  • Enderlein H., Bofinger P., Boone L. i in.: Completing the Euro. A road map towards fiscal union in Europe. Report of the „Tommaso Padoa-Schioppa Group", Notre Europe, June 2012
  • The Spinelli Group: Only a European federal union can solve the crisis. Federal Union or disintegration. Shadow European Council, Brussels, 28.06.2012