Strona główna

 

logo be

AAA Drukuj

Rola parlamentów narodowych w UE pod rządami Traktatu z Lizbony

(1.12.2009 - 30.11.2011)

2-4 października 2011, Warszawa 
XLVI posiedzenie Konferencji Komisji do Spraw Unijnych Parlamentów Unii Europejskiej (COSAC)

Podczas XLVI posiedzenia COSAC przeprowadzono debatę dotyczącą oceny parlamentarnych doświadczeń i najlepszych praktyk dwa lata po wejściu w życie Traktatu z Lizbony. COSAC z zadowoleniem przyjęła aktywne zaangażowanie parlamentów narodowych w prace nad kontrolą zasady pomocniczości zgodnie z Protokołem nr 2 dołączonym do Traktatu z Lizbony. Zdaniem COSAC, parlamenty narodowe i instytucje UE powinny dzielić się dotychczasową praktyką i doświadczeniem w zakresie stosowania protokołu, a jego stosowanie powinno podlegać doprecyzowaniu w ramach stałego dialogu między wszystkimi zainteresowanymi stronami.

[Źródło: Uwagi XLVI Konferencji Komisji do Spraw Unijnych Parlamentów Unii Europejskiej (COSAC), Warszawa, 2-4 października 2011]

4-5 kwietnia 2011, Bruksela
Spotkanie Konferencji Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej (KPPUE)

Podczas spotkania w Brukseli KPPUE przeprowadziła dyskusję na temat:

  1. Parlamentarne badanie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO);
  2. Rola parlamentów w kontrolowaniu europejskiej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Omówiono nastepujące zagadnienia: kontrola parlamentarna służb bezpieczeństwa i wywiadowczych (projekt bazy danych dla wymiany informacji pomiędzy właściwymi komisjami parlamentarnymi) oraz rola parlamentów w kontrolowaniu działalności Europolu.

[Źródło: Konkluzje Prezydencji Konferencji Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej, Bruksela, 4-5 kwietnia 2011]

17 stycznia 2011, Bruksela
Spotkanie sekretarzy generalnych

Konkluzje w sprawie IPEX
Sekretarze generalni m.in.: 
- wezwali parlamenty narodowe do wykorzystywania strony IPEX do dzielenia się doświadczeniami związanymi z nowymi zadaniami rok po wejściu w życie Traktatu z Lizbony,
- zwrócili się do Komisji o uwzględnienie prośby parlamentów narodowych o wskazywanie terminu zakończenia kontroli pomocniczości projektów aktów ustawodawczych,
- ponownie wezwali Radę UE do bezpośredniego zaangażowania się we współpracę w ramach IPEX oraz zwrócili się do Rady IPEX o zinstytucjonalizowanie stosunków z Komisją i Radą.

[Źródło: Meeting of the Secretaries-General of the Parliaments of the European Union, 17 January 2011 oraz Conclusions on IPEX, 17 January 2011]

24-26 października 2010, Bruksela
Spotkanie Konferencji Organów Wyspecjalizowanych w Sprawach Wspólnotowych i Europejskich Parlamentów Unii Europejskiej (COSAC)

Konkluzje i wkład XLIV COSAC

  1. Przyszła rola COSAC
    1.1. Konferencja zachęciła przyszłe prezydencje do uwzględnienia debaty nad programem prac Komisji Europejskiej w porządkach obrad zwyczajnych posiedzeń COSAC. Podczas ustalania dat tych posiedzeń prezydencje COSAC powinny uwzględniać termin publikacji programu prac Komisji Europejskiej. (pkt 4.2 Wkładu)
    1.2. COSAC zachęciła parlamenty narodowe do odgrywania czynnej roli w zapewnianiu sprawnego funkcjonowania Unii Europejskiej poprzez wykorzystywanie wszystkich możliwości oferowanych im na mocy Traktatu z Lizbony, w szczególności do monitorowania stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności zgodnie z procedurami określonymi w Protokole nr 2 załączonym do traktatów oraz kontynuowania dialogu politycznego z Komisją Europejską, nieograniczonego tylko do projektów aktów ustawodawczych, lecz wykraczającego także poza kwestię pomocniczości. (pkt 4.4 Wkładu)
    1.3. COSAC uznała za konieczne przeprowadzanie regularnych debat na temat wdrażania postanowień Traktatu z Lizbony, dotyczących nowych uprawnień parlamentów narodowych. (pkt 1 Konkluzji) 
    1.4. COSAC odnotowała szereg propozycji parlamentów narodowych dotyczących zmiany regulaminu COSAC i wezwała przyszłą węgierską prezydencję do zapoczątkowania debaty w celu sformułowania konkretnych propozycji. (pkt 4 Konkluzji)
  2. Współpraca z instytucjami Unii Europejskiej 
    2.1. W odniesieniu do definicji „projektu aktu ustawodawczego", COSAC odwołała się do wkładu XLIII COSAC i zwróciła się do Rady o ponowne rozpatrzenie jej początkowego stanowiska. (pkt 5.2 Wkładu)
    2.2. W świetle przyszłych dokumentów konsultacyjnych i projektów aktów ustawodawczych w sprawie Europolu i Eurojustu, COSAC podkreśliła pilną potrzebę przeprowadzenia w odpowiednim czasie przez Komisję Europejską szeroko zakrojonych wstępnych konsultacji z parlamentami narodowymi. (pkt 5.6 Wkładu)
    2.3. COSAC wyraziła nadzieję, że bezpośredni dialog z Komisją Europejską stanie się regularnym punktem w porządku obrad COSAC, dzięki czemu parlamenty narodowe i Parlament Europejski będą mogły prowadzić otwartą dyskusję z Komisją Europejską. (pkt 5.3 Wkładu)
  3. Zarządzanie gospodarcze w Unii Europejskiej – kontrola parlamentarna 
    3.1.COSAC wezwała do przyjęcia podejścia przewidującego szybką realizację propozycji w sprawie zarządzania gospodarczego i podkreśliła, że długoterminowe oddziaływanie tych propozycji wymaga szczegółowej kontroli. COSAC zwróciła też uwagę na konieczność stworzenia kompleksowego procesu podejmowania decyzji, który będzie prowadził do osiągnięcia prawdziwego zaangażowania politycznego, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym. Zdaniem COSAC, skuteczność kontroli parlamentarnej prowadzonej przez parlamenty narodowe i Parlament Europejski w żadnym wypadku nie może zostać naruszona. (pkt 3.1 Wkładu)

[Źródła: Konkluzje XLIV COSAC, Bruksela, 24-26.10.2010; Wkład XLIV spotkania COSAC, Bruksela, 24-26.10.2010]

Odpowiedź Komisji Europejskiej na Wkład XLIV COSAC

  1. W odpowiedzi na Wkład XLIV COSAC Komisja Europejska uznała rolę ciągłego dialogu między Komisją a COSAC w sprawie programu prac KE i podkreśliła, że parlamenty narodowe także powinny być włączone w proces planowania strategicznego. Komisja zachęciła COSAC do przeprowadzania corocznej debaty na temat kierunków polityki Unii podczas jej wiosennego spotkania, co pozwoli na przedstawienie stanowiska COSAC w trakcie przygotowywania programu prac. Dzięki temu parlamenty narodowe będą mogły przyczynić się do budowania konsensu w sprawie priorytetów polityki UE w następnym roku. (Odpowiedź Komisji Europejskiej na Wkład XLIV COSAC, s. 2)
  2. Komisja Europejska odnotowała, że jej kontakty z parlamentami narodowymi w ostatnich latach są coraz bliższe oraz zachęciła do dalszego rozwoju i wzmacniania dialogu i współpracy obydwu stron. (Odpowiedź Komisji Europejskiej na Wkład XLIV COSAC, s. 3)
  3. Komisja Europejska podkreśliła, że parlamenty narodowe powinny zgodnie z postanowieniami Traktatu z Lizbony w pełni wykorzystywać swoją wzmocnioną pozycję w ramach procesu legislacyjnego UE  oraz uczestniczyć w określaniu stanowisk swoich państw w Radzie, które następnie współtworzą stanowisko Rady. (Odpowiedź Komisji Europejskiej na Wkład XLIV COSAC, s. 2)

[Źródło: Odpowiedź Komisji Europejskiej na Wkład XLIV COSAC (Reply of the European Commission to the Contribution of the XLIV COSAC)]

31 maja – 1 czerwca 2010, Madryt
Spotkanie Konferencji Organów Wyspecjalizowanych w Sprawach Wspólnotowych i Europejskich Parlamentów Unii Europejskiej (COSAC)

  1. Rola COSAC po wejściu w życie Traktatu z Lizbony
    1.1. Konferencja podkreśliła, że jednym z jej priorytetów pozostanie monitorowanie roli parlamentów narodowych, w szczególności w świetle art. 12 TUE. COSAC ma stanowić forum wymiany poglądów w sprawach wrażliwych. Konferencja podkreśliła, że w przyszłości debaty nie powinny dotyczyć kwestii proceduralnych tylko politycznych o zasięgu europejskim, które stanowią wspólne zainteresowanie komisji spraw europejskich. Ponadto dyskutowane mogą być również konkretne projekty aktów ustawodawczych, jeśli dotyczą one szczególnie kontrowersyjnych problemów. W spotkaniach przewidziano udział członków Komisji Europejskiej i Rady, a także przewodniczących Rady Europejskiej, Komisji oraz Rady. Spotkania COSAC mogą również obejmować prezentację rocznego programu prac KE w pierwszym półroczu oraz ocenę jej działań w drugim półroczu. (pkt 10.1-10.3 Wkładu oraz pkt 3.1 i 3.3 Konkluzji)
    1.2. COSAC uznała, że, po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, skoordynowane kontrole pomocniczości nie powinny już stanowić priorytetu Konferencji, choć mogą być one przeprowadzane na zasadach ad hoc. Jednocześnie podkreślono, że COSAC nadal powinna koncentrować się na kwestiach związanych ze wzmocnieniem efektywności parlamentarnej kontroli spraw UE. (pkt 1.4 Konkluzji)
    1.3. Konferencja uznała, że w przyszłości jej raporty nie powinny być przygotowywane regularnie, a raczej z inicjatywy prezydencji. Mają one identyfikować ważne i/lub kontrowersyjne kwestie omawiane na spotkaniach COSAC. (pkt 2.2 Konkluzji)
  2. Rola parlamentów narodowych po wejściu w życie Traktatu z Lizbony
    2.1. Konferencja zwróciła uwagę na kluczową rolę parlamentów narodowych w parlamentarnej kontroli wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w tym również wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. (pkt 5.3 Wkładu)
    2.2. COSAC wyraziła swoje poparcie dla przystąpienia UE do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podkreślając jednocześnie, że należy stworzyć parlamentom narodowym szansę przedłożenia Komisji Europejskiej uwag dotyczących mandatu negocjacyjnego. (pkt 5.4 Wkładu)
    2.3. COSAC podkreśliła, że porozumienia międzyinstytucjonalne nie mogą wpływać na równowagę międzyinstytucjonalną przewidzianą w traktatach, w tym na status Rady, który pozwala parlamentom narodowym i PE wpływać na politykę europejską. (pkt 6.2 i 6.3 Wkładu)
    2.4. Konferencja wyraziła zaniepokojenie stanowiskami Komisji Europejskiej i Rady w sprawie definicji projektu aktu ustawodawczego nadesłanymi w odpowiedzi na list przewodniczącego COSAC z 16 lutego 2010. Przyjęły one definicję wykluczającą pewne akty ustawodawcze spod kontroli zasady pomocniczości zgodnie z Protokołem nr 2. COSAC wezwała obie instytucje do zrewidowania swojego stanowiska. (pkt 9.1 Wkładu)
    2.5. COSAC zachęciła parlamenty narodowe do zintensyfikowania wykorzystania IPEX i innych form współpracy w celu zapewnienia wymiany informacji na temat ich działalności i zajmowanych stanowisk. (pkt 1.5 Konkluzji)

[Źródła: Konkluzje XLIII COSAC, Madryt, 31.05-1.06.2010; Wkład XLIII spotkania COSAC, Madryt, 31.05-1.06.2010; Reply from the Council on the definition of a "draft legislative act", 22.03.2010; Reply from the European Commission on the definition of a "draft legislative act" , 27.04.2010; Reply from the European Parliament on the definition of a "draft legislative act"]


14-15 maja 2010, Sztokholm
Spotkanie Konferencji Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej (KPPUE)

  1. Współpraca międzyparlamentarna po wejściu w życie Traktatu z Lizbony
    1.1. Przewodniczący zwrócili się do instytucji UE o nawiązanie dialogu z parlamentami narodowymi przy przygotowywaniu i negocjowaniu rozporządzeń regulujących parlamentarną ocenę Eurojustu i kontrolę Europolu. Jako część procesu konsultacji zaproponowali zorganizowanie spotkania międzyparlamentarnego dotyczącego mechanizmów oceny Europolu i kontroli Eurojustu, z udziałem przedstawicieli komisji parlamentarnych lub organów odpowiedzialnych za sprawy dotyczące przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. (pkt 4 i 5 Konkluzji)
    1.2. Zwrócili się do kolejnej prezydencji KPPUE o pokierowanie dyskusją nad przyszłą kontrolą parlamentarną wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w tym WPBiO, w celu osiągnięcia porozumienia na następnej Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE. (pkt 6 i 7 Konkluzji)
    1.3. Odnosząc się do przyszłej roli COSAC, podkreślili konieczność rozwijania i wzmacniania kontaktów między komisjami branżowymi. Jednocześnie zaznaczyli, że będą oczekiwać na wyniki dyskusji w tym zakresie w ramach COSAC. (pkt 9 Konkluzji)
    1.4. Zwrócili się do kolejnej prezydencji KPPUE o zbadanie propozycji organizowania, we współpracy z PE, regularnych konferencji dla komisji parlamentarnych zajmujących się sprawami europejskimi, zagranicznymi, obroną oraz sprawiedliwością i sprawami wewnętrznymi, a także o wypracowanie rozwiązania dla wzmocnienia powiązania między poszczególnymi składami Rady a parlamentami narodowymi. (pkt 12 Konkluzji)
    1.5. Powierzyli Radzie IPEX zadanie zapewnienia łatwiejszego i przejrzystego dostępu do informacji o działalności parlamentów i instytucji UE, poprzez ustanowienie standardów dla cyfrowych danych i dokumentów. (pkt 14 Konkluzji)
    1.6. Przyjęli zmienione Zasady podstawowe KPPUE (pkt 16 i 17 Konkluzji)
  2. Przewodniczący zachęcili do wykorzystania nowych technologii na potrzeby spotkań międzyparlamentarnych i zwrócili się do kolejnej prezydencji o dalsze badanie wykorzystania wideokonferencji, jako narzędzia komunikacji między parlamentami, w celu kontynuowania dyskusji na ten temat na kolejnej Konferencji. (pkt 19 Konkluzji)

[Źródła: Konkluzje Prezydencji Konferencji Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej, Sztokholm, 14-15 maja 2010]


8 marca 2010, Sztokholm
Spotkanie sekretarzy generalnych


  1. Kontynuacja debaty rozpoczętej na IPEX Lisbon Forum
    Sekretarz generalny Riksdagu przedstawił raport podsumowujący dotychczasową debatę na IPEX Parliamentary Forum on the Lisbon Treaty oraz postulaty w odniesieniu do dwóch tematów.
    1.1. Pomocniczość i wymiana informacji
    Sekretarze generalni m.in.:
    - wezwali przedstawicieli parlamentów narodowych w Brukseli do unikania we wzajemnej współpracy biurokratyzacji i sztywnych procedur,
    - zaproponowali, aby KPPUE zwróciła się do COSAC o przygotowanie informacji na temat stosowania przez parlamenty narodowe procedury kontroli zasady pomocniczości oraz dialogu politycznego z Komisją w ramach inicjatywy Barrosa,
    - zlecili Radzie IPEX przygotowanie niepublicznego forum, na którym parlamenty mogłyby wymieniać się na piśmie nieoficjalnymi informacjami,
    1.2. Koordynacja planowania spotkań międzyparlamentarnych
    Szczegółowe propozycje znajdują się w projekcie załącznika do wytycznych haskich na IPEX Lisbon Forum (m.in. problem ograniczenia liczby spotkań, zdefiniowania grona odpowiedzialnego za koordynację, wymiany informacji w zakresie planowania spotkań, przygotowywania kalendarza, dostępności dokumentów ze spotkań).
    Sekretarze generalni uznali, że dla koordynacji spotkań międzyparlamentarnych należy przyjąć formułę trio-plus*.
    „Trwający proces” – sekretarze generalni zwrócili się do prezydencji KPPUE o przygotowanie podstawy do dyskusji na kolejne dwa tematy: przyszła rola Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE oraz monitorowanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
  2. Prezentacja programu majowej KPPUE i dyskusja nad nim.

[Źródła: Synthesis of discussions, 15 March 2010 oraz Progress report on the Lisbon forum debate, 2 March 2010]


* Szczegóły propozycji znajdują się w następujących dokumentach: Revision of the Guidelines for the Conference of Speakers of EU Parliaments, 1 April 2010 oraz EU IPC Guidelines annex – A trio-plus draft, 30 March 2010.


4-5 lutego 2010, Madryt
Spotkanie przewodniczących COSAC

  1. Na spotkaniu:
    - przyjęto projekt programu XLIII spotkania COSAC,
    - przyjęto zarys 13. raportu półrocznego,
    - omówiono kwestię kryzysu gospodarczego,
    - omówiono priorytety hiszpańskiej prezydencji.
  2. Podczas spotkania przewodniczący Komisji Kontroli Spraw Europejskich Izby Gmin (European Scrutiny Committee) przedstawił list skierowany do przewodniczącego Wspólnej Komisji do Spraw Unii Europejskiej hiszpańskiego parlamentu, w którym zwraca uwagę na możliwą interpretację pojęcia aktu ustawodawczego mogącą ograniczyć nowe uprawnienia parlamentów narodowych określone w Traktacie z Lizbony. W informacji załączonej do listu wyjaśniono, że w przypadku przyjęcia zawężającej definicji specjalnej procedury ustawodawczej, wyłączone spod jej zakresu będą akty prawne przyjęte przez Radę z udziałem Parlamentu Europejskiego, ale nie określone wprost jako specjalna procedura legislacyjna. Oznacza to z kolei, że do takich aktów nie będą odnosić się postanowienia protokołów nr 1 i 2 załączonych do traktatów, a to zdaniem Komisji Kontroli Spraw Europejskich Izby Gmin podważa uprawnienia parlamentów narodowych pod rządami Traktatu z Lizbony. Dlatego przewodniczący Komisji zwraca się do parlamentów narodowych o podjęcie w ramach COSAC debaty nad tą kwestią.
  3. Przewodniczący zasugerowali współpracę między European University Institute we Florencji a grupą naukowców badających rolę parlamentów w UE w ramach projektu „Europeanisation of parliamentary behaviour”.

[Źródła: Minutes of the Meeting of the Chairpersons of COSAC, Madrid, 5 February 2010 oraz Letter of the Chairman of the European Scrutiny Committee of the UK House of Commons, 28 January 2010 (Note attached to the letter of the Chairman of the European Scrutiny Committee of the UK House of Commons)]


17 grudnia 2009, Strasburg
Konferencja Przewodniczących PE

W związku z wejściem w życie Traktatu z Lizbony, Konferencja Przewodniczących PE:
- zwróciła się do przewodniczącego PE o przeprowadzenie wstępnych rozmów z przewodniczącymi parlamentów narodowych, w celu ustanowienia nowego systemu współpracy międzyparlamentarnej do maja 2010 r.,
- powołała grupę sterującą, która w ścisłej współpracy z przewodniczącym będzie omawiać wszelkie środki odnoszące się do parlamentów narodowych i służące wprowadzeniu w życie postanowień Traktatu z Lizbony.

[Źródło: Protokół z posiedzenia Konferencji Przewodniczących PE, 17 grudnia 2009, s.13, 22]


17 grudnia 2009
List Pera Westerberga do przewodniczącego i wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej

Przewodniczący szwedzkiego Riksdagu a zarazem przewodniczący KPPUE, odpowiadając na list przewodniczącego i wiceprzewodniczącej Komisji, pozytywnie ocenił propozycje Komisji co do trybu współpracy w ramach mechanizmu wczesnego ostrzegania. Podkreślił znaczenie ogólnej kontroli spraw UE przez parlamenty narodowe oraz konieczność wymiany poglądów speakerów z Komisją na temat monitorowania WSiSW.

[Źródło: List przewodniczącego Riksdagu Pera Westerberga, 17 grudnia 2009]


11-12 grudnia 2009, Sztokholm
Nadzwyczajne spotkanie Konferencji Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej (KPPUE)

  1. Dyskusja dotyczyła przygotowań do wejścia w życie Traktatu z Lizbony. Trzy grupy robocze dyskutowały nad czterema tematami:
    - środki i procedury zintensyfikowanej wymiany informacji i efektywna kontrola spraw UE, szczególnie w zakresie monitorowania zasady pomocniczości,
    - środki i procedury dla efektywnej koordynacji spotkań międzyparlamentarnych i innych działań,
    - przyszła rola i funkcje Konferencji Przewodniczących Parlamentów Unii Europejskiej,
    - monitorowanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
  2. Postanowiono, że wszystkie problemy dotyczące roli parlamentów narodowych i współpracy międzyparlamentarnej pod rządami TL mają zostać przedyskutowane podczas koordynowanej przez prezydencję szwedzką otwartej debaty parlamentów narodowych. Platformą debaty jest forum wyznaczone na stronie IPEX (dostępne tylko dla parlamentów narodowych) - IPEX Parliamentary Forum on the Lisbon Treaty (Lisbon Forum). Wyniki debaty zostaną przedstawione KPPUE w maju 2010 r. w raporcie prezydencji.

[Źródła: Nadzwyczajne spotkanie Konferencji Przewodniczących Parlamentów UE. Synteza dyskusji, Sztokholm, 11-12 grudnia 2009 oraz Przygotowanie do wejścia w życie Traktatu z Lizbony. Trwający proces, Sztokholm, 11-12 grudnia 2009]


1 grudnia 2009
List przewodniczącego i wiceprzewodniczącej KE do parlamentów narodowych

  1. Przewodniczący i wiceprzewodnicząca KE przekazali szczegółowe ustalenia dotyczące trybu współpracy w trakcie kontroli przestrzegania zasady pomocniczości. Wskazali w nim m.in. na następujące istotne kwestie:
    - termin 8-tygodniowy biegnie od momentu przekazania ostatniej wersji językowej danego dokumentu, jest on wymieniany w liście przewodnim (lettre de saisine), a miesiąc sierpień nie wlicza się do biegu terminu,
    - Komisja weźmie pod uwagę wszystkie uzasadnione opinie parlamentów narodowych, nawet jeśli będą podawać różne podstawy niezgodności i odnosić się do różnych postanowień projektu.
  2. Autorzy listu podkreślili, że Komisja uznaje mechanizm wczesnego ostrzegania za element swoich szerszych stosunków politycznych z parlamentami narodowymi, i zapowiedzieli kontynuację dialogu politycznego (tzw. inicjatywa Barrosa).

[Źródło: List J.M. Barrosa i M. Wallström, 1 grudnia 2009]

wróć do góry